Dotacje unijne

Fundusze Europejskie na lata 2021-2027 to 72,2 mld euro z polityki spójności, 3,8 mld euro środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji oraz 387 mld euro z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Łącznie to około 76 miliardów euro oraz 387 miliardów euro w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.

Środki unijne w nowej perspektywie zostaną rozdysponowane na badania, innowacje, przedsiębiorczość, infrastrukturę, cyfryzację, klimat i ochronę środowiska, energetykę, edukację, sprawy społeczne oraz rolnictwo.

 Polityka spójności na lata 2021-2027 ma obejmować następujące fundusze:

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR),
• Fundusz Spójności (FS),
• Europejski Fundusz Społeczny+ (EFS+) 
• Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST).
• Wspólna polityka rybołówstwa obejmie Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury (EFMRA). Fundusze te wzajemnie się uzupełniają.

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego służy wzmacnianiu spójności gospodarczej i społecznej Unii Europejskiej. Ma on łagodzić dysproporcje w rozwoju europejskich regionów i zmniejszać braki w zakresie rozwoju regionów znajdujących się w najmniej korzystnej sytuacji.
• Fundusz Spójności służy redukowaniu dysproporcji gospodarczych i społecznych oraz promowaniu zrównoważonego rozwoju. W jego ramach realizowane są strategiczne projekty w obszarach ochrony środowiska i transportu, w tym transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T).
• Europejski Fundusz Społeczny+ ma być głównym narzędziem UE służącym zwiększaniu spójności społecznej i gospodarczej, odpowiadaniu na wyzwania rynku pracy i wyzwania społeczne oraz stymulowaniu zrównoważonego rozwoju gospodarczego poprzez inwestowanie w kapitał ludzki. EFS+ będzie obejmować obecnie rozproszone instrumenty: EFS, Inicjatywę na rzecz osób młodych (YEI), Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD) oraz Europejski Program na rzecz Zatrudnienia i Innowacji Społecznych (EaSI). 
•  Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Jest on częścią Europejskiego Zielonego Ładu (European Green Deal) i elementem (I filarem) Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji. Celem FST jest łagodzenie skutków społecznych i ekonomicznych transformacji energetycznej.
• Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury to fundusz na rzecz unijnej polityki morskiej i rybołówstwa. Celem funduszu jest szeroko rozumiane wsparcie społeczności nadmorskich, w tym m.in. wspieranie rybaków w przechodzeniu na zrównoważone rybołówstwo czy finansowanie projektów przyczyniających się do tworzenia nowych miejsc pracy oraz podnoszenia jakości życia społeczności nadmorskich w Europie.

Wspólna Polityka Rolna na lata 2021-2027 finansowana będzie w ramach dwóch Funduszy:

• Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (pierwszy filar WPR) ma budżet w wysokości 291,1 mld euro i służy systemowi wsparcia dochodu rolników (w tym przede wszystkim tak zwanym dopłatom obszarowym) oraz przeznaczony jest na wspieranie rynków rolnych.
• Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (drugi filar WPR) ma budżet w wysokości 95,5 mld euro i służy działaniom inwestycyjnym (ze szczególnym uwzględnieniem działań w obszarze klimatu, realizacją polityki zielonego ładu) oraz odbudowie UE nowej generacji, by pomóc w sprostaniu wyzwaniom związanym z pandemią COVID-19.

Cele i sposób inwestowania funduszy unijnych z polityki spójności w perspektywie finansowej 2021-2027 reguluje Umowa Partnerska - uzgodniona z Komisją Europejską strategia wykorzystania Funduszy Europejskich.

Podobnie jak w latach 2014-2020, ok. 60% funduszy unijnych zostanie przeznaczonych na programy krajowe, a pozostałe 40% trafi do programów regionalnych.

 Podział środków unijnych na  programy krajowe:

• Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) – następca Programu Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ). Planowany budżet to: ponad 25 mld euro.
• Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) – program jest kontynuacją dwóch wcześniejszych programów: Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 (POIG) oraz Inteligentny Rozwój 2014-2020 (POIR). Planowany budżet to ok 7,9 mld euro.
• Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS) - następca Programu Wiedza Edukacja Rozwój (POWER).
• Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (FERC) - jest następcą programu Polska Cyfrowa (POPC), który w latach 2014-2020 wspierał cyfryzację w Polsce. Planowany budżet FERC to ok. 2 mld euro.
• Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) – W puli FEPW jest ok. 2,5 mld euro.
• Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich (PTFE) – Budżet programu wyniesie 0,5 mld euro.
• Fundusze Europejskie na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FEST) – 4,4 mld euro (pomoc w transformacji dla regionów górniczych: śląskiego, małopolskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego, łódzkiego i lubelskiego),
• Fundusze Europejskie Pomoc Żywnościowa (FEPŻ) – 0,475 mld euro,
• Fundusze Europejskie dla Rybactwa – 0,5 mld euro,
• Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej – 0,56 mld euro,
• Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej – 25,2 mld euro.

 Podział środków unijnych na programy regionalne:

• dolnośląskie – 1,67 mld euro
• kujawsko-pomorskie – 1,75 mld euro
• lubelskie – 2,27 mld euro
• lubuskie – 861 mln euro
• łódzkie – 2,29 mld euro
• małopolskie – 2,32 mld euro
• mazowieckie – 2,00 mld euro
• opolskie – 920 mln euro
• podkarpackie – 2,18 mld euro
• podlaskie – 1,25 mld euro
• pomorskie – 1,67 mld euro
• śląskie – 2,79 mld euro
• świętokrzyskie – 1,40 mld euro
• warmińsko-mazurskie – 1,73 mld euro
• wielkopolskie – 1,67 mld euro
• zachodniopomorskie – 1,61 mld euro

Sześć regionów (śląskie, łódzkie, małopolskie, lubelskie, dolnośląskie i wielkopolskie) uzyska dodatkowo 4,4 mld euro z funduszu sprawiedliwej transformacji i polityki spójności (3,8 mld euro z FST + 560 mln euro z polityki spójności).

Program dla Polski Wschodniej będzie obejmował regiony:

• lubelskie,
• podkarpackie,
• podlaskie,
• świętokrzyskie,
• warmińsko-mazurskie,
• mazowieckie (bez Warszawy i 9 otaczających ją powiatów).